بر اساس تعاریف متعدد از “ذینفعان سازمان[۱] ” واحد بازرگانی بهعنوان بخش مهمی از یک سازمان، در چهارچوب وظایف و مأموریتهای خود، با ذینفعان متعدد و حساسی مواجه است و تحت تاثیر آنها قرار دارد. در این راستا واحد بازرگانی متعالی اعتقاد دارد شناخت علمی نقش و جایگاه ذینفعان، طبقهبندی درست و اتخاذ راهبرد مناسب برای تعامل با آنها، در عملکرد واحد بازرگانی و سازمان میتواند تأثیرات مثبت داشته باشد، زیرا که موفقیت واحد بازرگانی و سازمان، بدون حمایت آنها متوقف شده و در بلندمدت نیز به حمایت ذینفعان، وابسته است.
در این معیار سعی میشود میزان بلوغ واحد بازرگانی در نحوه شناسایی و نوع تعامل با ذینفعان مرتبط با حوزه وظایف واحد بازرگانی مورد ارزیابی قرار گیرد.
زیر معیارهای معیار تعامل با ذینفعان موارد به شرح ذیل میباشد:
۸-۱- واحد بازرگانی متعالی، دارای فرایند مشخص برای شناسایی افراد، گروهها یا سازمانهایی که میتوانند بر عملکرد واحد بازرگانی اثرگذاری اثرپذیر باشند، است و در دورههای مشخص اقدام به تجزیهوتحلیل آنها نموده و اطلاعات مرتبط با علایق آنها، تعاملاتشان، وابستگیهای متقابل، نفوذ و اثر بالقوه آنها بر موفقیت واحد بازرگانی را شناسایی و مستندسازی مینماید و در نهایت برای تعامل با آنها راهبردهای مشخص، تعیین مینماید.
این زیر معیار میتواند شامل نکات زیر باشد:
l استفاده از مدلهای طبقهبندی مشخص برای دستهبندی ذینفعان و اعضای مختلف از گروه ذینفعان مختلف بر اساس ماهیت و نوع کسبوکار سازمان، بهعنوان مثال طبقهبندی ذینفعان بر اساس ضرورت تأثیرگذاری و سطح علاقه و منفعت آنها و یا طبقهبندی بر اساس ذینفعان درونی ازجمله مشتریان، انجمنها، تأمینکنندگان، کارکنان، سرمایهگذاران و ذینفعان خارجی ازجمله دولت، نهادهای غیرانتفاعی، محیطزیست، منتقدان و یا طبقهبندی بر اساس ذینفعان پشتیبان، ذینفعان حاشیهای، ذینفعان غیر پشتیبان، ذینفعان مختلط
lمشخص نمودن رابطه ذینفعان با فعالیت و نوع کسبوکار، بهعنوان مثال ذینفعانی که بصورت مستقیم تحت تأثیر یک فعالیت خاص و یا کارهای یکنهاد، موسسه و یا سازمان قرار میگیرند چه به صورت مثبت و چه به صورت منفی و ذینفعانی که بصورت غیرمستقیم تحت تأثیر هستند چه بصورت مثبت و چه به صورت منفی و ذینفعان کلیدی که این ذینفعان عضو هر دو گروه باشند یا نباشند، اما توانایی آن را دارند که تأثیری مثبت و یا منفی روی یک فعالیت داشته باشند و یا افرادی هستند که داخل موسسه، نهاد و … جایگاه مهمی دارند و میتوانند تأثیرگذار باشند.
l مشخص نمودن دلایل جای گرفتن افراد یا گروهها در لیست ذینفعان واحد بازرگانی برای دستیابی به استراتژی مناسب در جهت تعامل با آنها و اولویتبندی آنها
l داشتن کانالها و روندهای مشخص برای شناسایی ذینفعان و خواستههای آنها
l داشتن روندها و نتایج مستند و مشخص شده از تحلیل خواستههای ذینفعان و شناخت میزان اثرگذاری آنها
۸-۲- واحد بازرگانی متعالی، پس از شناخت ذینفعان، در خصوص تعامل با ذینفعان دارای دیدگاه استراتژیک بوده و برای هر نوع از ذینفعان برنامه و راهبردهای تعاملی مشخص دارد و همچنین به صورت مستمر نوع و میزان کیفیت سطح تعاملات با انواع ذینفعان خود را بازبینی کرده و بهبود میبخشد.
این زیر معیار میتواند شامل نکات زیر باشد:
l در واحد بازرگانی متعالی نوع تعامل، نحوه تعامل، میزان تعامل و موارد دیگری از این قبیل با در نظر گرفتن الگوهای مشخص مدیریت تعامل به صورت مستند وجود دارد.
l در واحد بازرگانی متعالی راهبردهای مشخصی برای تعامل با ذینفعان وجود دارد که ازجمله و به صورت مثال میتوان به راهبردهای اطلاعرسانی، مذاکره، آموزش، پذیرش تصمیم، اجرای تصمیم، مشاوره، شراکت، دخالت دادن آنها، تفویض قدرت، آشتی، تعامل و همکاری و … با ذینفعان اشاره نمود.
l در واحد بازرگانی متعالی تعامل با رقبا، تعامل با تأمینکنندگان، تعامل با رقبای جایگزین محصولات و خدمات، تعامل با شرکا تجاری، تعامل با انجمنها و تشکلهای تخصصی، تعامل با قانونگذاران مرتبط و …ازجمله مثالهایی برای کانالهای تعاملی میباشند.
[۱] ذینفعان سازمان:
افراد، گروهها و سازمانهایی هستند که میتوانند روی چشمانداز و مأموریت یک بنگاه اقتصادی تأثیر بگذارند. همچنین دستاوردها و خروجیهای استراتژیک بنگاه، روی آنها تأثیر میگذارد. ضمناً میتوانند در زمینه عملکرد بنگاه، انتظارات و ادعاهایی داشته باشند و این انتظارات را بهوسیله اهرمهای مختلفی که در اختیاردارند اعمال کنند.